Το μεγάλο ταξίδι της γεύσης με προορισμό τα καλύτερα εστιατόρια της Κύπρου έφτασε στο τέλος του. Την επόμενη βδομάδα, τα κορυφαία εστιατόρια θα φορέσουν Χρυσό Σκούφο σε μια λαμπερή τελετή, με γεύσεις υψηλού επιπέδου και ένα πρωτόγνωρο dîner de gala.
Από τους Γιάννη Σιδέρη, Πιερή Παναγή, Βαλσάµη ∆ουκάκη

Ένα απ’ τα στοιχήµατα των διοργανωτών – του Φιλελεύθερου και του περιοδικού Αθηνόραµα – είναι πως µετά το βράδυ της 11ης Νοεµβρίου, η γαστρονοµική σκηνή της Κύπρου θα διαφοροποιηθεί. Οι Χρυσοί Σκούφοι ή αλλιώς τα ελληνικά Michelin θα αλλάξουν διά παντός ό,τι ξέραµε –ή ό,τι τρώγαµε- µέχρι σήµερα. Κι αυτό γιατί η γαστρονοµία, από την πιο απλή αλλά ποιοτική έως την πιο πολυσύνθετη εκδοχή της, εκφράζει την ιδιαίτερη πολιτιστική ταυτότητα κάθε χώρας και κάθε λαού. Είναι αυταπόδεικτο ότι τα τελευταία χρόνια το φαγητό αποτελεί µια από τις πιο ανερχόµενες πολιτισµικές ταξιδιωτικές αναζητήσεις, βασικό στοιχείο στη σύγχρονη δυναµική του γαστρονοµικού τουρισµού. Ποτέ ξανά στην ιστορία της ανθρωπότητας δεν γράφτηκαν τόσες σελίδες σε περιοδικά και βιβλία για το φαγητό. ∆εν είδαµε ποτέ τόσες εικόνες στην τηλεόραση, ούτε διαβάσαµε τόσα άρθρα γι’ αυτό online.

Ο θεσµός
Είναι αναµφισβήτητο ότι ο θεσµός των Χρυσών Σκούφων του περιοδικού Αθηνόραµα από το 1994 µέχρι σήµερα αποτελεί τον απόλυτο γαστρονοµικό θεσµό της Ελλάδας. Και αυτό σκοπεύει να κάνει και στην Κύπρο. Όταν το 1993 αποφασίστηκε η ανάληψη πρωτοβουλίας για την αξιολόγηση και την ανάδειξη των καλύτερων εστιατορίων της Ελλάδας, µε στόχο την αναβάθµιση της ποιότητας της ελληνικής γαστρονοµίας και των εστιατορίων της χώρας. Η πρωτοβουλία αυτή πήρε τον τίτλο «Ελληνικά Βραβεία Γαστρονοµίας – Χρυσοί Σκούφοι» και αγκαλιάστηκε αµέσως από το κοινό και τους επιχειρηµατίες εστίασης και φιλοξενίας, ως σηµείο αναφοράς της υψηλής γαστρονοµίας στην Ελλάδα – η γαλανόλευκη εκδοχή των αστεριών Michelin.

Η διαδικασία αξιολόγησης
Οι γευσιγνώστες –οµάδα που αποτελείται από έµπειρους, τεχνικά καταρτισµένους ανθρώπους- κατά την επίσκεψή τους σε ένα εστιατόριο οφείλουν να δοκιµάσουν ένα πολυσύνθετο µενού. Κάθε γευσιγνώστης βαθµολογεί ξεχωριστά κάθε πιάτο που δοκιµάζει και στη συνέχεια υπολογίζει τον µέσο όρο από το σύνολό τους. Αφού ολοκληρωθεί η ατοµική βαθµολόγηση κάθε κριτή, βγαίνει ο µέσος όρος του βαθµού που προκύπτει από τον µέσο όρο των ατοµικών βαθµών όλων των γευσιγνωστών. Αυτός είναι και ο τελικός βαθµός µε τον οποίο αξιολογείται το κάθε εστιατόριο. Τα κριτήρια που λαµβάνονται υπ’ όψιν για τη βαθµολογία είναι η ποιότητα των πρώτων υλών, η µαγειρική τεχνική-επιδεξιότητα των σεφ, η αρµονία και η ισορροπία των γεύσεων, τα πρωτότυπα υλικά, οι δόκιµα ευφάνταστοι συνδυασµοί, η αισθητική εµφάνιση των πιάτων και η γενική αίσθηση που τελικά εκπέµπει το σύνολο όλων των επιµέρους στοιχείων.


Οι Χρυσοί Σκούφοι Κύπρου

Τα εστιατόρια που θα βραβευτούν στην απονοµή του Νοεµβρίου είναι το γευστικό απόσταγµα ενός µεγάλου και απολαυστικού γευστικού σαφάρι, που ξεκίνησε στα τέλη του 2018 και ολοκληρώθηκε λίγο µετά το καλοκαίρι. Κατά τη διάρκειά του δοκιµάστηκαν περισσότερα από 150 εστιατόρια, τα οποία προέκυψαν ύστερα από ενδελεχή µελέτη και ανάλυση της γαστρονοµικής σκηνής της Κύπρου.
Η οµάδα γευσιγνωστών του Αθηνοράµατος διακτινίστηκε επανειληµµένως σε Λευκωσία, Λάρνακα, Λεµεσό, Πάφο, Πρωταρά και Αγία Νάπα, Παραλίµνι, Τρόοδος και Πόλη Χρυσοχούς δοκιµάζοντας µέσα στη χρονιά πάνω από 1.600 τα πιάτα κάθε είδους κουζίνας, τα οποία βαθµολογήθηκαν ένα προς ένα, µε τα αυστηρά διεθνή πρότυπα και τα ίδια κριτήρια µε τα οποία αξιολογούνται τα εστιατόρια και οι ταβέρνες της Ελλάδας.
«Αν θέλαµε να ιχνογραφήσουµε το γαστρονοµικό σκηνικό της Κύπρου, θα λέγαµε πως τα ξενοδοχειακά εστιατόρια παίζουν µείζονα ρόλο στην ποιοτική εστίαση. Όπως και στην Ελλάδα αλλά και αλλού, η άνοδος του γευστικού επιπέδου µιας περιοχής στις µέρες µας στηρίζεται σε µεγάλο βαθµό στα fine dining εστιατόρια ξενοδοχείων, που έχουν το όραµα αλλά και τους πόρους για να υποστηρίξουν µια γαστρονοµική πρόταση υψηλών αξιώσεων, τη στιγµή που το κίνηµα του γαστρονοµικού τουρισµού διαρκώς γιγαντώνεται κι εξελίσσεται σε δυναµικό εργαλείο µάρκετινγκ» σηµειώνουν οι γευσιγνώστες σε ρεπορτάζ τους, στα µέσα Οκτωβρίου. Συνεχίζουν µάλιστα, γράφοντας «Στο µέτωπο της εθνικής κουζίνας, ακόµη ένα πολύ πρόσφορο πεδίο, µε τεράστιες προοπτικές εξέλιξης στο τερέν του γαστρο-τουρισµού, η παράδοση µπορεί να επιµένει σταθερά, δεν λείπουν ωστόσο και οι προσπάθειες εκείνες που θα κατατάσσαµε στη µοντέρνα κυπριακή κουζίνα και φανερώνουν δυναµική. Είναι εµφανές ότι τα επόµενα χρόνια θα έχουµε πολύ δυνατά δείγµατα γραφής, ιδίως αν οι νεότεροι σεφ ακολουθήσουν το παράδειγµα των Ελλαδιτών συναδέλφων τους, ψάξουν και διαβάσουν παλιές συνταγές και ξεχασµένα υλικά, αποδοµήσουν και αναδοµήσουν τη γεύση του τόπου τους για να δηµιουργήσουν καινούριους δρόµους.
Για να σας δώσουµε µια µικρή ιδέα, θα σας αποκαλύψουµε ότι Λεµεσός και Πάφος συγκεντρώνουν τα περισσότερα βραβεία, ακολουθούµενες από τη Λάρνακα και τέλος, τη Λευκωσία, κάτι µάλλον ασυνήθιστο για πρωτεύουσα. Το σίγουρο είναι, πάντως, ότι τα βραβεία θα απονεµηθούν σε αντιστοιχία µε τις κλίµακες βαθµολογίας που γνωρίζουµε και από τις ελληνικές απονοµές. Τα καλύτερα εστιατόρια κυπριακής κουζίνας, είτε παραδοσιακής είτε σύγχρονης, θα λάβουν Βραβείο Κυπριακής Κουζίνας, τα εστιατόρια που βαθµολογούνται από 14,25/20 µέχρι και 14,9/20 θα βραβευτούν µε την τιµητική διάκριση Top Notch, ενώ τα εστιατόρια που έχουν βαθµολογηθεί µε 15/20 και πάνω θα βραβευτούν µε Χρυσό Σκούφο».


Η λαµπερή τελετή απονοµής
Επιστέγασµα όλης αυτής της επίπονης όσο και απολαυστικής διαδικασίας είναι ασφαλώς η τελετή απονοµής, η οποία θα πραγµατοποιηθεί τη ∆ευτέρα 11 Νοεµβρίου, στο Four Seasons της Λεµεσού και θα αποτελέσει ένα µεγάλο πολιτιστικό και κοσµικό γεγονός, στο οποίο θα δώσουν το «παρών» τους προσωπικότητες από το χώρο των τεχνών και των γραµµάτων, των θεσµών, των επιχειρήσεων, των µέσων ενηµέρωσης και φυσικά, οι βραβευόµενοι. Η επιλογή του συγκεκριµένου ξενοδοχείου για τη φιλοξενία της µεγάλης γαστρονοµικής γιορτής, η οποία θα κορυφωθεί –όπως πάντα– µε ένα µοναδικό dîner de gala δεν είναι τυχαία, καθώς είναι το πρώτο ξενοδοχείο της Κύπρου που παρουσίασε µια υψηλού επιπέδου γαστρονοµική πρόταση µέσα από τα πολύ καλά εστιατόριά του εδώ και πολλά χρόνια.

Ο executive chef Πανίκος Χατζηττοφής µε την µπριγάδα του και ο F&B Manager του ξενοδοχείου Λεωνίδας Λεωνίδου αποτελούν ένα δυνατό γαστρονοµικό team, που µπορεί να σηκώσει στις πλάτες του όχι µόνο τις ανάγκες µιας τόσο απαιτητικής βραδιάς αλλά και τις υψηλές απαιτήσεις του guest chef Carlo Cracco. Συνεχίζοντας τη µακρά παράδοση των Χρυσών Σκούφων, που θέλει µεγάλους και καταξιωµένους σεφ να δηµιουργούν και να µαγειρεύουν οι ίδιοι το ειδικό µενού της τελετής απονοµής, ο σταρ Ιταλός σεφ θα ταξιδέψει στην Κύπρο από το Μιλάνο για να µας προσφέρει µια δυνατή γεύση από τη ραφινάτη και σοφιστικέ fine dining κουζίνα που σερβίρει στο εστιατόριό του στη θρυλική Galleria Vittorio Emanuele, κάνοντας την πόλη της µόδας να παραµιλά.

Μasters of ceremony θα είναι οι ηθοποιοί Προκόπης Αγαθοκλέους και Παναγιώτης Μπουγιούρης, ενώ πιάνο θα παίξει ο Ανδρέας Παντελή και θα συνοδεύσει µε τη φωνή της η Μάρα Κωνσταντίνου. Η art de la table θα έχει ως centerpiece δηµιουργίες του Κύπριου διεθνώς διακεκριµένου καλλιτέχνη Theo-Mass Lexileictous (κατά κόσµον Αλέξης Θεµιστοκλέους), µε ξεχωριστά και µοντέρνα γλυπτά από πάγο, εµπνευσµένα από την καινούρια του έκθεση «The Ice Age», που θα παρουσιάζεται εκείνες τις ηµέρες σε έξι διαφορετικούς χώρους της Λεµεσού.

Νίκος Παττίχης
Η ιδέα των γαστρονοµικών βραβείων στην Κύπρο απασχολεί τον Όµιλό µας εδώ και πολλά χρόνια. Η Βιβλιοθήκη Γεύσης του Φιλελεύθερου άλλωστε, µε τις πολλές και αξιόλογες εκδόσεις, είναι η απόδειξη του ειδικού ενδιαφέροντός µας για τη γαστρονοµία. Μετά από σοβαρή µελέτη λοιπόν, κρίναµε ότι τώρα είναι η κατάλληλη στιγµή για να υλοποιήσουµε το φιλόδοξο εγχείρηµα των βραβείων. Κυρίως, επειδή έχει διαµορφωθεί πλέον ένα ενδιαφέρον τοπίο µε αξιόλογους χώρους εστίασης, το οποίο µας επιτρέπει να προχωρήσουµε σε τεκµηριωµένες, µε βάση τα διεθνή πρότυπα, αξιολογήσεις. Ιδανικότερος εταίρος σε αυτή την προσπάθεια δεν θα µπορούσε να είναι άλλος από το Αθηνόραµα. Η πολύχρονη εµπειρία τους αποτελεί την εγγύηση για την αξιοπιστία της κυπριακής διοργάνωσης. Οι Χρυσοί Σκούφοι, µέσα από την ευγενή άµιλλα και τον καλώς νοούµενο ανταγωνισµό, ανέβασαν εντυπωσιακά το επίπεδο της ελληνικής γαστρονοµίας. Αυτό φιλοδοξούµε να επιτύχουµε και στην Κύπρο, αρχής γενοµένης µε τη διοργάνωση της 11ης Νοεµβρίου. Όχι µόνο για να επιβραβευτεί η σκληρή δουλειά των επαγγελµατιών της εστίασης αλλά και για να συµβάλουµε στη διαµόρφωση της γαστρονοµικής κουλτούρας στη χώρα µας. Κουλτούρα που είναι άρρηκτα δεµένη πλέον µε την τουριστική βιοµηχανία όπως φανερώνουν εξάλλου τα δεδοµένα διεθνώς. Για την Κύπρο ειδικά, όπου ο τουρισµός αποτελεί την αιχµή του δόρατος της οικονοµίας, είναι σηµαντικό οι εστιάτορες και οι ξενοδόχοι να επενδύσουν σοβαρά στην ποιοτική αναβάθµιση του προϊόντος τους. Ο θεσµός των κυπριακών Χρυσών Σκούφων όχι µόνο θα είναι αρωγός σε αυτή την προσπάθεια αλλά θέλουµε να αποτελέσει και πηγή έµπνευσης. Όσο για τη βραδιά της απονοµής των βραβείων, διοργανώνουµε µια εντυπωσιακή γιορτή της γεύσης όπου θα πρωταγωνιστήσει η καλαισθησία και βεβαίως η νοστιµιά. Με τον εξαίρετο βραβευµένο Ιταλό σεφ Carlo Cracco να δίνει τον γευστικό τόνο και ν’ ανεβάζει τον πήχη εκεί ακριβώς που πρέπει να βρίσκεται.

Άννη Ηλιοπούλου,
Συνιδιοκτήτρια του περιοδικού Αθηνόραµα
Γιατί οργανώνετε τώρα τους Χρυσούς Σκούφους Κύπρου;
Η δηµιουργία του θεσµού των Χρυσών Σκούφων Κύπρου, είχε εξεταστεί σαν ενδεχόµενο και από τον Φιλελεύθερο και από το Αθηνόραµα εδώ και πολλά χρόνια. Όµως το status της εστιατορικής σκηνής της Κύπρου, δεν επέτρεπε αυστηρές αξιολογήσεις και βαθµολογήσεις, πόσο µάλλον βραβεύσεις εστιατορίων. Το Αθηνόραµα, παρακολουθεί την εξέλιξη της κυπριακής γαστρονοµίας από κοντά -και δεν θα ήταν καν υπερβολή να πω, ότι την παρακολουθεί από τη δεκαετία του ’90- διαπιστώνοντας ότι τα τελευταία χρόνια φρεσκάρεται, αναβαθµίζεται και έχει ανοδική πορεία. Είναι λοιπόν τώρα η κατάλληλη στιγµή για τη δηµιουργία του θεσµού των βραβείων κυπριακής γαστρονοµίας µε στόχο την ουσιαστική παρέµβαση στα πράγµατα µέσω της δηµιουργίας µιας ευγενούς άµιλλας µεταξύ των επιχειρήσεων εστίασης και φιλοξενίας που θα τους ωθεί από χρονιά σε χρονιά, ακόµα πιο ψηλά, µε στόχο την κορυφή.
Τι καινούριο έφερε ο θεσµός στην Ελλάδα;
Από το 1994 που το Αθηνόραµα δηµιούργησε για πρώτη φορά στα ελληνικά δεδοµένα ένα τέτοιο θεσµό και ιδιαίτερα τα πρώτα χρόνια, δηµιουργήθηκε αναστάτωση, σοκ, φόβος, γκρίνιες, δυσαρέσκειες αλλά και χαρά, ικανοποίηση, ενθουσιασµός, όρεξη για νέες δηµιουργίες και νέες ιδέες, επενδύσεις, δηµοσιότητα, star system, έσοδα, επιτυχίες. Μα πάνω απ’ όλα δηµιουργήθηκε ευγενής άµιλλα, η οποία βοήθησε σηµαντικά στη γενικότερη ποιοτική αναβάθµιση, της εστιατορικής σκηνής.
Αλήθεια, πώς προέκυψε η ιδέα για τον θεσµό;
Το «Α» ήταν το πρώτο ελληνικό µέσο ενηµέρωσης που δηµιούργησε ενός νέου είδους δηµοσιογραφία, αυτή της κριτικής εστιατορίων. Αυτό µας επέτρεπε να παρακολουθούµε από πολύ κοντά τις εξελίξεις του χώρου, διαπιστώνοντας πόσο πίσω ήταν η Ελλάδα σε σχέση µε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ο γαστρονοµικός επαρχιωτισµός που επικρατούσε στην Αθήνα –πόσο µάλλον στην περιφέρεια- µας στεναχωρούσε, µας απογοήτευε και µαζί µας θύµωνε. Και αποφασίσαµε να παρέµβουµε. Ο µόνος τρόπος ήταν η αξιολόγηση, η σύγκριση των εστιατορίων µεταξύ τους και η συνεχής ανάδειξη των καλύτερων. Έτσι δηµιουργήθηκε ο θεσµός των Χρυσών Σκούφων που στην κυριολεξία τάραξε τα νερά και δηµιούργησε γαστρονοµική κουλτούρα και στους επαγγελµατίες και στο κοινό.